Varlık Performans Yönetimi 4.0; Kestirimci ve Kuralcı Analitik sayesinde geleneksel Varlık Performans Yönetimi'ne ek olarak proaktif yetenekler sağlar. Bu sayede maliyetleri ve plansız duruşları azaltırken ekipman performansı ve işgücü kullanımını da optimize eder. Kestirimci ve Kuralcı Analitik ile işletmeler en kritik varlıkların beklenmeyen duruşlarını önlemek için varlık stratejisi uygulayabilecekleri gibi varlık ömürlerini uzatmak için hangi önleyici ve düzeltici stratejilerin en iyisi olduğuna karar verebilirler. Gerçek bir dijitalleşme; varlık performansı üzerinde önemli bir gelişme için mühendislik, operasyon ve performansı bütüncül olarak birbirine bağlayan varlığa yönelik bir Varlık Performans Yönetimi geliştirilmesini gerektirir.
Tüm endüstrilerde otomasyon süreçlerinin yaygınlaşması ile üretim temelli fabrikalarda elektronik bileşenlerin mekanik ekipmanların yerini almasına öncülük etmektedir ve bu değişim ek veri türleri için daha fazla sensör kullanılması ifade etmektedir. Varlık Performans Yönetimi 4.0 en önemli parçalarından biri de doğru performans göstergeleri ile sensör bazlı karar vermedir. Çeşitli sensör ve mobil cihazlar sağladığı varlıkların performans, durum ve sağlıkları ile ilgili gerçek zamanlı veriler ile karar vericiye katkıda bulunur. Yaygın kullanımının aksine performans göstergeleri ve anlık veriler hatalar meydana geldikten sonra oluşturulan raporlar için değil Yapay Zekâ ve mühendislik yaklaşımları sayesinde üretime engel olacak durmaları ve performans düşümlerini tahmin etmek için kullanılır.
Endüstriyel ekipmanlar operasyonlarına başarılı bir şekilde devam edebilmek için planlı duruşlar ile birlikte çizelgelenmiş bakım dönemlerine ihtiyaç duyar. Bu nedenle Varlık Performans Yönetimi 4.0 varlıkları sürekli olarak gerçek zamanlı izlemek yerine sensör verileri Yapay Zekâ sayesinde her bir varlığın nasıl yönetilmesi gerektiğini bilmenizi sağlayarak yüksek yatırım getirisi sağlamaya odaklanır.Kestirimci ve Kuralcı Analitik karar vericiye varlık performansını yükseltici önerilerde bulunmak için sensör verilerinden faydalanır ve bu nedenle kestirimci varlık stratejilerinin her durum için varlık performansını optimize etmek ve riskleri sıfırlamak için uygulanabilir olmadığının bilinmesi gerekir. Bunun ilk nedeni varlık üzerindeki mevcut sensör teknolojisinin üretime engel olacak duruşları önceden tahmin etmemizi sağlayacak olan bazı hata mekanizmalarını ifade edemeyecek durumda olmasıdır. Bu durumun bir başka nedeni olarak bazı varlıklar için altyapı, sensör ve sistem kurulumunun gerektirdiği maliyetler sağlayacağı faydadan daha yüksek olması gösterilebilir.
Varlık Performans Yönetimi 4.0 sensörler ile yatırım gerisi arasında direk bir bağlantı kurar, zaman serisi şeklinde biriktirilen verileri anlamlı kestirimci göstergelere dönüştürme ve veri bilimi için temel oluşturur. Bu da varlık hatalarının önlenmesine ve performansın optimize edilmesini sağlar. Tarihte ilk kez bu performans göstergeleri bu konuda gerçekten "öncü" ve gerçekleşmeden önce performansı değiştirebilirler durumda. Bugüne kadar, performans sistemleri öncelikle maliyet, bulunabilirlik, güvenlik olaylarının sayısı gibi "gecikmeli" göstergelere dayalı olaraktı ve bu göstergeler yalnızca bir problem gerçekleştikten sonra bildirimlerde bulunabiliyordu.
Varlık Performans Yönetimi 4.0 ve sensör bazlı karar destek sistemleri varlık performansının anlamlandırılmasına da destek oluyor. Bir işletme için kâr kavramı varlıkların performansa göstergelerinden biri olan Toplam Ekipman Verimliliği (OEE) ile direk olan cirodan ürün üretim ve bakım maliyetlerinin farkı olarak ifade edilir. Varlık Performans Stratejisi kararlarının OEE ve ekipmanın çalışmasından kaynaklı maliyetler üzerinde direk olarak etkisi vardır ve dolayısıyla varlığın karlılığı üzerinde ana karar verici konumundadır.
Varlık Performans Yönetimi beş temel alanda varlık ve proses mükemmelliğine ulaşmaya odaklanır:
- Güvenlik: Genellikle yönetimler ve endüstriler tarafından tanımlanan yerel gereksinimlerden dolayı varlığı çalıştıran operatörler varlık temelli mevzuatlara uymalı ve güvende olmalıdırlar çünkü uyumluluğun ihlal durumları lisans kaybı gibi ciddi riskler taşır.
- Çevresel: Varlığın emisyon ve karbon ayak izi gibi çevresel etkileri üzerindeki yönetmeliklere uyulmasını ve sürdürülebilirlik konularını içerir.
- Maliyet: Birbirleri ile karşılıklı bağımlı olan ve toplam maliyeti oluşturan bakım ve üretim maliyetleri entegre bir şekilde yönetilmelidir.
- Performans: Varlıkların ne kadar efektif ve verimli çalıştıklarına endüstriyel alana bağımlı olmakla beraber genellikle hammadde miktarı, alan ve ürün kalitesi dikkate alınarak değerlendirilirler.
- Durum: Varlıkların sağlıkları genel olarak tamir edilebilir parçalarına ve bakım süreçlerinin varlık hangi durumdayken gerçekleştiğine göre farklılık göstermektedir.
Kestirimci ve Kuralcı Analitik ile Varlık Performans Yönetimi 4.0 sürecini özetlemek gerekirse ilk olarak, temel konsolide edilen zaman serisi verileriyle oluşturulur ve historian aracı tarafından merkezileştirilir. Ardından kestirimci analitik anlamlı performans göstergeleri ve optimum olmayan performans veya risk durumlarını tahmin eden uyarılara bulunur. Son olarak her uyarının kendine özel kuralcı eylemleri önceden tanımlanmaktadır. Bir alarm üretildiğinde bu eylemler sorunu çözmek veya arıza durumunun gerçekleşmemesini sağlamak için kullanılır.
Zaman Serisi Verileri ve Veri Historian
Ekipmanlar ve sensörleri verimli bir bağlantı sağlayan ve zaman serisi şeklinde tutulan verileri historiana gönderen bir platform ile bağlanır. Her bir sensöre ait veriler historian üzerinde ayrı ayrı tag veya noktalar altında saklanır. Zaman serisi şeklindeki verilerin taglari için genellikle üç farklı kaynak vardır:
Standart süreç kontrol sensörleri: Varlığa ait operasyonların otomasyon süreçleri için gerekli olan sensörlerdir. Ekipman parçalarının kabul edilebilir aralıklarda çalışıp çalışmadıkları gösterirler.
Özel Durum İzleme Sensörleri: Varlığa ait operasyonların otomasyon süreçleri için gerekli olmamalarına rağmen varlığın genel sağlık durumu hakkında bilgiler veren sensörlerdir. Örneğin: yataklardaki titreşim değerleri
Mobil Muayene Ölçümleri: Gerçek zamanlı olarak ölçülen ve sürekli olarak kaydedilen veriler dışında bir personel tarafından gözlemlenen ve mobil cihaz aracılığıyla girişi gerçekleştirilen ölçümlerdir.
Kestirimci Alarmlar
Varlık Performans Yönetimi 4.0 zaman serisi şeklinde depolanan verilerden anlamlı, doğruluk oranı yüksek, spesifik performans göstergeleri ve karar vericinin varlık performansına bir arıza durumu gerçekleşmeden etki etmesini sağlayan alarmlar üretmek için kestirimci analitik yöntemlerini kullanır.
Kestirimci analitik temel olarak 3 ana strateji içerir:
Durum İzleme
Bu strateji en temel uygulamayı gerektirir. Bir veya daha fazla sensör bilgisi, normal çalışma durumu içeren aralığı ve bu göstergelere bağlı olarak tanımlanan sabit eşik değerlerini içerir. Tanımlanan göstergeler belirlenen eşik değerlerini geçmesi durumda problem ve arıza durumlarını tespit etmek için alarm ve uyarılar oluşturulur. Durum izlemede göstergeler ve eşik değerlerini genellikle historian tarafından hesaplanır. Ayrıca çoğu DCS sistemi alarmlar için standart sabit eşik değerleri içermektedir.
Anomali Tespiti
Bu strateji Makine Öğrenmesi (ML) veya benzeri bir Yapay Zekâ (AI) gerektirir. Algoritma varlığın normal çalışma durumunu içeren bir eğitim veri seti ile varlığın bir problem olmadan çalışmasını sağlayan durumları öğrenir. Daha sonra model oluşturulurken kullanılmayan veri seti ile algoritmanın oluşan anormali durumlarını tespit edip edemediği kontrol edilir. Bu stratejinin iki önemli avantajı vardır. İlki performans göstergeleri ile sensörler arasında matematiksel fonksiyon tanımlamanıza gerek olmaması, ikincisi ise çok farklı sensörleri aynı anda gösterebiliyor olması.
Arıza Modu Tahmini
Kestirimci ve Kuralcı Analitikte ana amaç spesifik arıza durumları için doğru ve uygulanabilir tahminler yapılabilmesidir. Bazen arıza durumları bir sensördeki sapmaya bağlı olarak oluşabilir fakat genel olarak daha karmaşık yapılar içermektedir. Makine Öğrenmesi Algoritmalarının bir uzantısı olan bu yöntem ile aynı bir çok sensörün normal durumları ile olan ilişkilerine bakılarak tanımlanabilecek kombinasyonlar sayesinde arıza durumlarına daha önceden tanımlanmış önleyici kurallar kullanılarak anormali durumunun önlenmesi sağlanabilir.
Alarm Yönetimi
Sistem; uyarıları takip ettiğiniz sürece varlık performansını optimize etmek için alarmları tahmin eder, oluşturur ve gösterir. Alarm yönetimini efektif olarak gerçekleştirmezseniz aşağıda bahsi geçen problemlerden biri ile karşılaşmazsanız kuvvetle muhtemel duruma gelecektir:
Varlık arızası: Oluşmadan önce tahmin edilebilen ve bozulmaya neden olabilecek arızalardır. Bu arızalar oluşmadan önce önleyici aksiyonları takip ederek varlıklarla herhangi bir sorun gerçekleşmesine engel olabileceğiniz anlamına gelmektedir.
Alarmların Birikmesi: Eğer ekibiniz bütün alarmları ilgili kişilere yönlendirmek yeterli kaynak veya zamanı yoksa muhtemelen özellikle de düşük önceliğe sahip alarmları görmezden gelmeye veya geçersiz kılmaya başlayacaklardır. Bu zamanla varlık üzerinde güvenlik ve performans sorunlarına neden olabilecek alarm duyarsızlığı durumuna neden olacaktır.
Alarm Yönetimine Ek Maliyetler: Efektif olmayan alarm yönetimi insan kaynağının problem çözmeye odaklanmak yerine ne yapıldığı ve yapılması gerektiği üzerinde konuşup tartışmasına neden olur.
Kestirimci Analitik Uygulama Miktarının Azaltılması: Alarm yönetimindeki yetersizlik durumu ilk etapta Varlık Performans Yönetimi 4.0 uygulamasının sağlayacağı katkıların hızla kaybolmasına neden olacaktır.
Kestirimci Alarmlar için Kestirimci Analitik
Varlık Performans Yönetimi 4.0 doğru bir şekilde uygulanması alarmların hızlı bir şekilde önceliklendirilmesine ve buna bağlı olarak görevlerin tanımlanarak planlama yapılmasına olanak sağlar. Kestirimci alarmlara kestirimci analitik yetenekleri ekleyerek varlık performasını geliştirecek aksiyonları takip edebilir ve sistemin sağladığı faydaları maksimize edebilirsiniz.
Buna erişmek için tetiklenen her bir alarm aşağıda belirtilen 4 özelliği içeren kestirimci aksiyonlar ile ilişkilendirilmelidir.
Kritiklik: Kestirimci arıza durumlarının finansal etkisi nedir? Etki arıza durumu gerçekleşmesi durumundaki yüzleşilecek olacak maliyeti de içerek toplam etkidir. Şunu vurgulamakta yarar var bu konudaki etki sadece etki faktörüdür ve risk faktörü içermemektedir.
Aciliyet: Ne kadar zamanınız var? Aciliyet göstergelere bağlı olarak bir alarm tetiklendiğinde arıza durumunun ne zaman gerçekleşeceğinin tahminidir. Bu özellik bir arıza durumu için gerçekleştirilen tahmin sistemlerinin doğasında bulunmaktadır.
Aksiyon: Hangi aksiyonları alacaksınız? Bu özellik tetiklenen bir uyarı karşısında hazırlanma ve yanıt verme yeteneğinizi tanımlar. Gerekli yetenek, ekipman, izin ve iş akışını içeren yapılması gereken görevleri tanımlar.
Yedek Parça Yönetimi: Mevcutta doğru yedek parçaya ve yönetim sistemine sahip olmak gerçekleşebilecek bir arıza durumunun önlenip önlenemeyeceğinin belirlenmesinde önemli rol oynar. Eğer oluşabilecek bir arıza durumunu alarmlar sayesinde tespit etmenize rağmen yedek parça yetersizliğinden dolayı bu arıza durumuna engel olamazsanız bu stok ve gereksiniz maliyetlerinin üzerinde ve sinir bozucu bir yüke neden olacaktır.
Daha detaylı bilgi için https://avevaoperasyonelguvenilirlik.com/ sitesini ziyaret edebilirsiniz.